W sobotę, 15 lipca podczas Pikniku Naprawczego w Domu Kultury Widok (w Łodzi) oficjalnie rozpoczęliśmy czwartą edycję programu NaprawiaMy z Veolią! W ramach tegorocznego programu działać będzie 7 kawiarenek naprawczych w Łodzi i w Poznaniu. Łącznie, od początku istnienia programu, pomogliśmy w utworzeniu 18 tak zwanych repair cafés.
Czym są kawiarenki naprawcze i jak działają? Są to inicjatywy polegające na wspólnym naprawianiu rzeczy, które inaczej trafiłyby na śmietnik. Wystarczy się zgłosić np. z chyboczącym się krzesłem, skrzypiącym rowerem lub dziurawym ubraniem… oraz odrobiną pozytywnej energii. Na miejscu, przy wsparciu specjalistów uczestnicy nauczą się jak samodzielnie dokonać potrzebnej naprawy i dać przedmiotowi szansę na drugie życie.
Wydarzenia organizowane w ramach tego typu przedsięwzięć dają uczestnikom możliwość poznania i nauczenia się praktycznych umiejętności - naprawiania lub konserwowania przedmiotów codziennego użytku, a przy okazji integrują społeczności sąsiedzkie lub środowiskowe oraz zwiększają świadomość ekologiczną uczestników.
Kawiarenki to również miejsca, które uwalniają kreatywność - dzięki przestrzeni, narzędziom i wsparciu motywują do ulepszania i nadawania nowej wartości starym przedmiotom. Dzięki warsztatom upcyklingowym oraz kursom DIY uczestnicy kawiarenek naprawczych m.in. produkują ozdoby z metalu pozyskanego z przetopionych puszek ale też i zdarzyło się naprawianie łodzi!
Kawiarenki naprawcze to przede wszystkim miejsca spotkań ciekawych, zaangażowanych ludzi. Inicjowane przez lokalnych aktywistów, stowarzyszenia, fundacje czy nieformalne grupy, integrują lokalne środowiska, społeczności sąsiedzkie oraz wzmacniają kompetencje społeczne, a także zwiększają świadomość ekologiczną uczestników.
Repair cafés działają w wielu krajach na całym świecie, podejmując współpracę w ramach ruchu kawiarenkowego. Rozwija się on od 2009 roku m.in. w: Holandii, Belgii, Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Indiach czy Japonii. Szacuje się, że na całym świecie działa już ok. 2200 kawiarenek naprawczych.
– Chcemy zwrócić uwagę na problem pochopnego, bezrefleksyjnego wyrzucania sprzętów, którym można dać szansę na nowe życie – mówi Szymon Iwanowski ze Stowarzyszenia Społecznie Zaangażowani, który prowadzi kawiarenkę naprawczą w społecznym domu kultury - Miejsce Spotkań na Starym Polesiu w Łodzi. – Kawiarenka naprawcza pomaga nie tylko zachować sprzęty i uniknąć niepotrzebnego kupowania nowych, ale integruje społeczność lokalną wokół zasad zero-waste.
Fundacja Veolia Polska rozwija program NaprawiaMY z Veolią od 2019 roku. Podczas pierwszej edycji, zorganizowanej we współpracy z Fundacją Ashoka, w kilku miastach Polski powstało 10 kawiarenek naprawczych. W pandemicznym 2020 roku program realizowany był on-line, podczas gdy w 2021 roku z grantów przyznanych przez Fundację Veolia skorzystały kolejne cztery kawiarenki naprawcze. Partnerem programu była wówczas Akademia Rozwoju Filantropii.
– Program Kawiarenek Naprawczych to jeden z flagowych projektów Fundacji Veolia Polska. Utrzymany jest w duchu międzysektorowej współpracy, łączącej samorządy, biznes i tzw. trzeci sektor. Jego celem jest wzmacnianie miejskich innowacji społecznych wokół idei „zero waste” oraz integracja społeczności lokalnych. Jednocześnie wpływa on na podniesienie stanu wiedzy w obszarach związanych z ekologią i ochroną środowiska naturalnego – mówi Izabela Rakuć-Kochaniak, Prezeska Zarządu Fundacji Veolia Polska.
Ruch kawiarenek naprawczych w Polsce został doceniony w 2022 roku podczas konkursu Lider ESG. Fundacja Veolia Polska została uhonorowana srebrną nagrodą oraz tytułem Lidera ESG za realizowany od 2019 roku program NaprawiaMY z Veolią. Kapituła konkursowa doceniła wdrożenie w Polsce nowatorskiego programu wzmacniania aktywności lokalnej połączonej z realizacją założeń gospodarki o obiegu zamkniętym, który umożliwił powstanie jednych z pierwszych w Polsce kawiarenek naprawczych. Doceniono też fakt, że kampania edukacyjna prowadzona przez Fundację Veolia Polska w social mediach dociera do ponad 70 tys. odbiorców.
„Lider ESG” to tytuł przyznawany firmom i instytucjom, które realizują wyróżniającą się strategię ESG, oferują innowacyjne produkty i usługi wspierające ochronę środowiska lub zrównoważony rozwój oraz prowadzą skuteczne kampanie informacyjne i promocyjne w tym obszarze.
W ubiegłym roku w ramach programu NaprawiaMY Z Veolią przeprowadzone zostały badania świadomości i postaw ekologicznych w kontekście naprawiania i stosunku do wartości zero-waste. Z wyników badań dowiadujemy się m.in.:
- 52% społeczeństwa deklaruje, iż chciałoby wdrożyć w swoim życiu zasady zero-waste czyli żyć bez generowania odpadów;
- Jednocześnie 28% dostrzega przeszkody: brak wsparcia systemowego, a 25% - wysoki koszt takiego życia oraz brak wystarczającej wiedzy na ten temat;
- 76% Polaków chętnie skorzystałoby z kawiarenki, gdyby działała w pobliżu.
Wyniki badań zostały zaprezentowane przez Fundację Veolia Polska w raporcie NAPRAWIACZE ŚWIATA, który ponadto objaśnia najnowsze trendy zmieniające życie w miastach w obliczu wyzwań wynikających ze zmian klimatu, przybliża dobre praktyki i daje wskazówki, jak samemu włączyć się do „naprawiania świata”. Raport został ogłoszony w czasie Kongresu ESG Polska Moc Biznesu, który odbył się na początku listopada 2022 roku na PGE Narodowym w Warszawie.